ETAPY ROZWOJU CHOROBY
Przewlekła białaczka szpikowa (chronic myeloid leukemia, CML), w przeciwieństwie do białaczek ostrych, charakteryzuje się dość łagodnym, ale długim przebiegiem. Zmiany nowotworowe spowodowane są przez mutację chromosomową. Dwie z dwudziestu trzech par chromosomów w jądrach komórkowych człowieka ulegają błędnej translokacji, co prowadzi do powstania tzw. chromosomu Filadelfia i wadliwego genu. Sprawia on, że komórki krwi z linii leukocytowej (granulocyty) w szpiku kostnym zaczynają się mnożyć w sposób niekontrolowany. Skutkuje to przedostawaniem się do krwi obwodowej zbyt dużej liczby granulocytów.
Przewlekła białaczka szpikowa rozwija się etapami. Każdy etap ma swoje charakterystyczne cechy i objawy. Początkowo nie są one liczne, lecz wraz z kumulacją niedojrzałych krwinek rozmaite dolegliwości mogą się nasilać, co świadczy o postępie choroby.
W przebiegu omawianego typu białaczki szpikowej wyróżniamy trzy etapy:
Na szczęście chorobę w przeważającej liczbie przypadków diagnozuje się w pierwszym stadium, kiedy objawy są jeszcze lekkie. Niekiedy jednak zdarza się wykrycie białaczki na zaawansowanym etapie, kiedy jej przebieg przybiera na gwałtowności.
Podstawową nieprawidłowością występującą w tej najdłuższej fazie choroby jest przekraczająca normy ilość białych krwinek, nawet jeśli wciąż głównie są to prawidłowo funkcjonujące komórki. Towarzyszą temu różne drobne dolegliwości, takie jak: przewlekłe uczucie zmęczenia, bóle głowy i kończyn. Może także pojawić się powiększenie śledziony (objawiające się dyskomfortem lub bólem w tej części ciała), a także utrata wagi. Podstawowe badanie krwi najczęściej pozwala na wysnucie podejrzenia choroby, a szybkie rozpoczęcie leczenia umożliwia zatrzymanie postępu choroby.
W tym okresie choroba rozwija się szybciej. Postępujący rozrost patologicznych komórek blastycznych sprawia, że przedostają się one ze szpiku do krwi obwodowej. Z czasem śledziona i wątroba zajęte zostają przez chorobę. Symptomy z pierwszej fazy nasilają się, występują nocne poty i silniejsze bóle, a także objawy charakterystyczne dla niedokrwistości (anemii). Anemia, będąca skutkiem niedoboru prawidłowo działających krwinek czerwonych, powoduje bladość skóry i błon śluzowych, ciągłe zmęczenie i apatię oraz duszność i spadek tolerancji wysiłku. Wykrycie białaczki w tej fazie nadal daje spore szanse na skuteczne leczenie, choć rokowania są już nieco gorsze.
Ten etap choroby odznacza się największą agresywnością. Wówczas białaczka przewlekła zaczyna przypominać postać ostrą. Zmutowane, nowotworowe komórki blastyczne dzielą się wtedy w bardzo szybkim tempie, wypierając pozostałe zdrowe krwinki. Objawia się to częstymi i nawracającymi infekcjami, na które nie działa standardowe leczenie. Ponadto u chorego zdiagnozować można skazę krwotoczną, czyli zaburzenia krzepliwości krwi spowodowane zmniejszoną liczbą płytek krwi. Chorobę na tym etapie zwykle leczy się jak ostrą białaczkę.