Przed pobraniem

Jak wybiera się metodę pobrania szpiku?

Istnieją dwie metody pobrania krwiotwórczych komórek macierzystych: z krwi obwodowej (90 %) oraz z talerza kości biodrowej (10 %). Kto decyduje o tym, jaką metodą zostanie pobrany materiał do transplantacji? Co bierze się pod uwagę? Czy Dawca ma wpływ na wybór metody pobrania?

23.11.2022

Decyzja o wyborze jednej z dwóch metod pobrania komórek macierzystych uzależniona jest od stanu zdrowia Pacjenta oraz od decyzji jego lekarza prowadzącego. Jeśli Dawca preferuje tylko jedną z metod lub jego stan zdrowia nie pozwala na przeprowadzenie pobrania obiema metodami, rejestracja jako potencjalny Dawca szpiku nadal jest możliwa, a pobranie zostanie przeprowadzone sposobem zgodnym z preferencjami i możliwościami Dawcy. W przypadku braku przeciwwskazań do jednej z metod, Dawca powinien być przygotowany na obie metody. Lekarz bierze pod uwagę to, jakie właściwości powinien mieć materiał do przeszczepienia. Preparaty, w zależności od źródła pobrania, mają różne właściwości biologiczne. Przede wszystkim chodzi o „waleczność” oraz liczbę uzyskanych krwiotwórczych komórek macierzystych.

„Waleczność” materiału do przeszczepu: W materiale pobranym z talerza kości biodrowej obok komórek macierzystych jest dużo komórek niedojrzałych, czasami określonych jako „dziewicze” lub „naiwne”. To dlatego, że nie dojrzały jeszcze na tyle, aby wyjść ze szpiku do krwi i zetknąć się ze światem zewnętrznym. Dopiero po wyjściu ze szpiku do krwi, komórki te, a mowa zwłaszcza o komórkach odpornościowych (krwinki białe, limfocyty) stykają się z cząsteczkami ze świata zewnętrznego i „przechodzą dodatkowe szkolenie”, dzięki czemu są bardziej waleczne i przygotowane do obrony organizmu. Dlatego materiał pobrany z krwi obwodowej jest określany jako bardziej „waleczny”. - Dr Tigran Torosian, lekarz hematolog, Dyrektor Medyczny Fundacji DKMS

MATERIAŁ POBRANY Z TALERZA KOŚCI BIODROWEJ JEST LEPSZY DLA DZIECI

Materiał do transplantacji pobrany z talerza kości biodrowej zawiera mniejszą domieszkę limfocytów T i jest „łagodniejszy” niż ten pobrany z krwi obwodowej. Ta metoda jest wskazana, gdy chcemy uniknąć pojawienia się choroby „przeszczep przeciw gospodarzowi” i nie zależy nam na efekcie „przeszczep przeciw białaczce”, czyli np. w przeszczepieniach wykonywanych ze wskazań nienowotworowych.. W preparacie pobranym z talerza kości biodrowej może znajdować się niższa liczba krwiotwórczych komórek macierzystych niż w tym pobranym z krwi obwodowej. W związku z tym, tą metodę wybiera się częściej w przypadku chorych dzieci, które ze względu na niższą wagę, potrzebują mniejszej ilości tych komórek. Zaobserwowano także mniejszą liczbę powikłań w czasie i po procedurze przeszczepienia materiału pobranego z talerza kości biodrowej.

„W moim przypadku szpik został pobrany z talerza kości biodrowej. Wiedziałam, że chcę pomóc drugiej osobie i nie miałam większych obaw związanych z pobraniem, może tylko delikatnie obawiałam się narkozy, ponieważ nigdy nie byłam pod jej wpływem. Sam zabieg nie jest niczym strasznym, mija bardzo szybko, a po wszystkim odczuwałam tylko delikatne ukłucia w miejscu pobrania. Po wybudzeniu otrzymałam telefon z fundacji z podziękowaniami oraz z informacją, że podarowałam najcenniejszy dar nastoletniej Polce (niesamowite uczucie usłyszeć taką informację). Następnego dnia opuściłam już szpital i w domu dochodziłam do pełni sił.” - Klaudia Kobus, Dawczyni

MATERIAŁ POBRANY Z KRWI OBWODOWEJ PRZYSPIESZA REGENERACJĘ PACJENTA

Materiał do przeszczepienia pobrany z krwi obwodowej będzie zawierał bardziej „waleczne” białe krwinki i limfocyty, które mogą pomóc zwalczyć chorobę resztkową, pozostającą w organizmie Pacjenta. Ale taki „silniejszy” preparat może atakować także zdrowe tkanki powodując chorobę „przeszczep przeciw gospodarzowi”. W przypadku tej metody lekarze mają większą kontrolę nad liczbą pobranych krwiotwórczych komórek macierzystych. Preparat pobrany z krwi jest bogatszy w te komórki, co przyspiesza u chorego regenerację układu krwiotwórczego po transplantacji, tym samym skracając okres podatności organizmu na infekcje. Ma to bardzo istotne znaczenie dla chorych z upośledzonym układem odpornościowym, zwłaszcza po chemioterapii. Ważnym jest również efekt „przeszczep przeciw białaczce”, stąd metoda ta preferowana jest w przeszcepienaich wykonywanych u pacjentów z nowotworami układ ukrwiotwórczego. Decyzja o wyborze jednej z dwóch metod pobrania komórek macierzystych uzależniona jest od stanu zdrowia Pacjenta oraz od decyzji jego lekarza prowadzącego. Jeśli Dawca preferuje tylko jedną z metod lub jego stan zdrowia nie pozwala na przeprowadzenie pobrania obiema metodami, rejestracja jako potencjalny Dawca szpiku nadal jest możliwa, a pobranie zostanie przeprowadzone sposobem zgodnym z preferencjami i możliwościami Dawcy. W przypadku braku przeciwwskazań do jednej z metod, Dawca powinien być przygotowany na obie metody.


„Cały zabieg trwa ponad 240 minut i przez ten czas jedynie leżysz. W sumie minęło to bardzo szybko. Cieszyłem się, ponieważ wszystko było dobrze, a mój silny organizm dał sobie radę i wyprodukował odpowiednią ilość komórek macierzystych. Nic mnie nie bolało. Najgorszym momentem była chwila wbicia dosyć grubych igieł w obie ręce, ale już po chwili gdy wszystko dobrze płynęło, zapomniałem o tym niemiłym uczuciu i modliłem się, aby mój szpik mógł pomóc. Od pierwszego momentu gdy dowiedziałem się, że na ziemi żyje mój bliźniak genetyczny, nie mogłem o nim przestać myśleć. Kim jest? Skąd pochodzi i czy kiedykolwiek będę w stanie go poznać?” - Rafał Świerczyna, Dawca
Podobne artykuły