Ulga prorodzinna, inaczej nazywana również ulgą na dziecko, to najczęściej występujące odliczenie podatkowe w rozliczeniu PIT. Z ulgi tej mogą skorzystać rodzice sprawujący władzę rodzicielską, a także opiekunowie prawni dziecka (jednak tylko w wypadku, gdy dziecko z nimi zamieszkuje) oraz jeśli żyje ono w rodzinie zastępczej – rodziny zastępcze. Z odliczenia nie mogą korzystać rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej. Ulgę rozlicza się na załączniku PIT/O, który można dołączyć do PIT-37 i PIT-36, z kolei przy rozliczaniu PIT-28 i PIT-36L nie mamy prawa do tej ulgi.
W rozliczeniach za 2022 r. możliwe jest nie tylko odliczenie ulgi od kwoty podatku do zapłaty, ale także zwrot w gotówce lub na rachunek bankowy niewykorzystanej ulgi, której podatnik nie zdołał odliczyć ze względu np. na niskie wynagrodzenie. Kwoty zwrotu niewykorzystanej ulgi należy wykazać w deklaracji za rok 2022 w odpowiednich polach deklaracji PIT-36, PIT-37.
Ulga prorodzinna jest nielimitowana w stosunku do liczby dzieci, które podatnik posiada. A zatem kwota odliczenia lub zwrotu przysługuje na każde dziecko, którego status spełnia ustawowe wymogi.
W zeznaniu za rok 2022 podatnik może odliczyć:
Ulga prorodzinna należna jest na dzieci pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia. 18-25 lat - jeśli dziecko się uczy oraz jednocześnie nie uzyskuje dochodu (przychód minus koszty) podlegającego opodatkowaniu w kwocie wyższej niż dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej.
W roku 2022 limit dochodów dziecka to 16 061,28 zł (12 x 1338,44 zł). Do tego limitu należy wliczyć:
1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej lub z kapitałów pieniężnych (giełda itp.) lub
2) przychody zwolnione z podatku z tytułu umów o pracę, zlecenie lub działalności u osób młodych do 26. r.ż., o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT,
3) przychody zwolnione z podatku z tytułu przeniesienia miejsca rezydencji podatkowej na terytorium RP, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152.
Odliczenie na dwójkę lub więcej dzieci przysługuje, jeżeli co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego osoba korzystająca z ulgi wykonywała władzę, pełniła funkcję lub sprawowała opiekę w stosunku do więcej niż jednego dziecka. Zasada ta funkcjonuje również w przypadku dzieci urodzonych 31 grudnia danego roku. Jeżeli zatem choć jeden dzień w roku podatnik posiadał 2 dzieci, to przez cały rok nie musi on już sprawdzać limitu przychodów. W takim przypadku sprawdza poszczególne miesiące roku i za te miesiące, w których sprawował władzę (opiekę, funkcję rodziny zastępczej) nad jednym dzieckiem będzie rozliczał 92,67 zł za jedno dziecko, a za miesiące w których sprawował on ją nad dwójką dzieci - 2x92,67 zł.
Podział ulgi prorodzinnej
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna) lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim – kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeksu cywilnego.