Przed pobraniem

Czy oddawanie szpiku jest bezpieczne dla Dawcy?

Do tej pory na całym świecie przeprowadzono z powodzeniem ponad milion pobrań szpiku kostnego i krwiotwórczych komórek macierzystych. Lekarze często podkreślają, że procedura pobrania jest zabiegiem bezpiecznym, nie stanowiącym istotnego zagrożenia dla zdrowia i życia Dawcy.

25.10.2023

Dla wielu chorych na nowotwory i inne choroby krwi szansą na odzyskanie zdrowia jest przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych, obecnych w szpiku kostnym. Niestety, tylko co czwarty z Pacjentów potrzebujących przeszczepienia znajdzie Dawcę w swojej rodzinie. Pozostali muszą liczyć na pomoc niespokrewnionych Dawców. Dlatego tak ważna jest każda nowa osoba, zarejestrowana w Ośrodku Dawców Szpiku. Oddając szpik, możemy podarować komuś szansę na nowe życie. Jednak czy oddanie krwiotwórczych komórek macierzystych jest bezpieczne dla zdrowia Dawcy?

Do tej pory na całym świecie przeprowadzono z powodzeniem ponad milion pobrań szpiku kostnego i krwiotwórczych komórek macierzystych. Lekarze często podkreślają, że procedura pobrania jest zabiegiem bezpiecznym, nie stanowiącym istotnego zagrożenia dla zdrowia i życia Dawcy. Mimo tego, często potencjalni Dawcy zmagają się z licznymi obawami, czy pobranie szpiku nie wpłynie na ich zdrowie. Takie obawy są naturalne – przecież każdy z nich przygotowuje się do zabiegu, z którym zapewne wcześniej nie miał do czynienia! Wobec tego: o czym warto wiedzieć przed pobraniem?

NIEWIELKIE I PRZEJŚCIOWE NIEDOGODNOŚCI ZDROWOTNE

Anna oddała komórki macierzyste potrzebującemu przeszczepienia Pacjentowi.

Pobranie szpiku i krwiotwórczych komórek macierzystych to procedura medyczna i– jak każdy tego typu zabieg – może się wiązać z określonym ryzykiem.. Na świecie wykonuje się je od lat 70 XX wieku. Wówczas – w 1973r. – pierwszy raz przeprowadzono pobranie z talerza kości biodrowej. Z kolei pobrania z krwi obwodowej w medycynie realizowane są od 1988r., a od 1996r. metoda ta wykorzystywana jest przez DKMS. Z czym może się wiązać pobranie w przypadku obu metod?

Pobranie komórek macierzystych z krwi obwodowej to metoda stosowana w około 85% przypadków. Zwykle wiąże się z jednodniową wizytą w klinice pobrania i trwa od 3-5 godzin. W tym przypadku na cztery dni przed pobraniem oraz w dniu pobrania Dawca przyjmuje podskórnie tzw. czynnik wzrostu, czyli G-CSF. To substancja stymulująca tworzenie krwinek białych i powodująca uwolnienie do krwioobiegu komórek macierzystych, występujących głównie w szpiku kostnym. Występuje również naturalnie w organizmie człowieka w innych sytuacjach, np. w trakcie przechodzenia infekcji. W związku z tym, u Dawcy występować mogą objawy grypopodobne, takie jak podwyższona temperatura, bóle kości, mięśni, głowy czy uczucie ogólnego rozbicia i zmęczenia. Można je skutecznie minimalizować stosując leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, takie jak ibuprofen czy paracetamol. W trakcie pobrania krwiotwórczych komórek macierzystych, u większości Dawców mogą pojawić się takie objawy, jak drętwienie i mrowienie języka, ust i palców, rzadziej skurcze mięśni. To skutek chwilowego obniżenia poziomu wapnia we krwi, który szybko ustępuje po podaniu preparatów zawierających wapń. Po pobraniu krwiotwórczych komórek macierzystych wszystkie parametry krwi zwykle wracają do normy w ciągu 1-2 tygodni i są prawidłowe u większości dawców w czasie pierwszego badania kontrolnego; miesiąc od momentu pobrania. Ryzyko innych, poważniejszych zdarzeń niepożądanych jest marginalne, a co najważniejsze, dzięki wieloletniej obserwacji niespokrewnionych dawców poddawanych stymulacji G-CSF wiemy, iż nie obserwuje się długoterminowych powikłań (np. wzrostu zachorowania na choroby autoimmunologiczne czy nowotworowe).

Pobranie komórek macierzystych z talerza kości biodrowej to metoda związana z dwu – trzydniowym pobytem w szpitalu, z uwagi na konieczność znieczulenia ogólnego. Ryzyko zagrażających życiu komplikacji zastosowania znieczulenia ogólnego jest znikome – lekarze oceniają na mniej niż 1:50.000. Istnieje także niewielkie ryzyko infekcji rany. Po takim pobraniu występować może przez kilka dni bolesność w miejscach wkłuć, a w sporadycznych przypadkach mdłości czy bóle głowy, związane z przebyciem znieczulenia ogólnego. W miejscach wkłucia igieł w okolicy bioder pozostają zwykle dwa niewielkie (ok 5 milimetrowe) ślady na skórze, które przez pewien czas mogą być tkliwe i nieco bolesne, jak stłuczenia. Typowym objawem jest uczucie zmęczenia i zmniejszona tolerancja wysiłku spowodowana utratą krwinek czerwonych i niedokrwistością. Objawy te ustępują w ciągu 1-2 tygodni od pobrania.

Pomóż znaleźć Dawcę bliskiej osobie
Zorganizuj Dzień Dawcy szpiku dla osoby potrzebującej przeszczepienia. Razem możemy znaleźć Dawcę. Zgłoś się.

DAWCA SZPIKU PO POBRANIU

Okres rekonwalescencji po pobraniu jest zróżnicowany. Niektórzy Dawcy wracają do formy już po upływie jednego lub dwóch dni, inni potrzebują nieco więcej czasu, zwykle około pięciu dni w przypadku pobrania szpiku z talerza kości biodrowej. Co ważne: ubytek szpiku kostnego ulega całkowitej regeneracji już po upływie dwóch tygodni! Choć niedogodności zdrowotne w przypadku pobrania szpiku zwykle są niewielkie i krótkotrwałe, warto wiedzieć, że Dawca ma prawo skorzystać ze zwolnienia lekarskiego, a kodeks pracy gwarantuje mu 100% wynagrodzenie za czas jego nieobecności w pracy (związanej zarówno z badaniami wstępnymi, jak i pobraniem komórek z krwi obwodowej bądź szpiku).

Zorganizuj Dzień Dawcy szpiku dla osoby potrzebującej przeszczepienia. Razem możemy znaleźć Dawcę. Zgłoś się.

Podobne artykuły