O nowotworach krwi

Fakty i mity na temat przeszczepienia szpiku

Wokół tematu dawstwa szpiku przez lata narosło wiele mitów. W rezultacie wiele osób zainteresowanych oddaniem swojego szpiku rezygnuje z tego pomysłu. Pora więc raz na zawsze rozprawić się z popularnymi mitami.

06.12.2022

Ten artykuł pomoże Ci odróżnić prawdę od fałszu i może dzięki niemu łatwiej będzie Ci podjąć decyzję o dołączeniu do grupy potencjalnych Dawców.

Tatuaż uniemożliwia zostanie Dawcą szpiku – MIT

Uwielbiasz tatuaże ponieważ są nie tylko piękne, ale też pozwalają Ci wyrazić siebie, swoje przekonania, wartości i charakter? Jeden z najczęściej powtarzanych mitów związanych z przeszczepianiem szpiku, dotyczy bowiem właśnie tatuaży i tego, że osoba, która je ma, nie może być Dawcą. Tymczasem prawda jest taka, że tatuaż nie jest w tej kwestii żadnym ograniczeniem! Posiadanie tatuażu nie jest przeciwwskazaniem podczas rejestracji jako Dawca szpiku. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, że tatuaże nie dyskwalifikują z bycia Dawcą szpiku, koniecznie przeczytaj nasz artykuł na blogu.

Szpik pobiera się z kręgosłupa – MIT

Kolejny mit dotyczy tego, jak wygląda oddawanie szpiku. Zdaniem wielu, szpik pobierany jest bezpośrednio z kręgosłupa, co nie jest prawdą. Na czym więc polega oddawanie szpiku? U 10 na 100 osób szpik pobierany jest z talerza kości biodrowej w znieczuleniu ogólnym, a nie z krwi obwodowej, jak prawie w 90% przepadkach. Talerz kości biodrowej to najmasywniejsza kość w naszym organizmie i dlatego jest wybrana w tym celu. Nad całą procedurą czuwa wykwalifikowany zespół medyków. Dawca nie musi szczególnie przygotowywać się do pobrania – wystarczy pojawić się w umówionej klinice dzień wcześniej. Zabieg pobrania szpiku trwa średnio godzinę – Dawca leży na brzuchu, a w tym czasie dwóch lekarzy jednocześnie pobiera materiał z talerza kości biodrowej. Lekarze za pomocą specjalnych igjeł wkłuwają się w dwa miejsca (kolce biodrowe tylne górne), które łatwo rozpoznasz – to właśnie tam widoczne są niewielkie, symetryczne dołeczki. Za pomocą strzykawek, pobierana jest płynna treść szpiku (podobna do krwi), zawierająca krwiotwórcze komórki macierzyste. Po zabiegu pozostają dwa małe, ok. 5 mm blizny, ledwo widoczne nad kolcami biodrowymi.

Oddawanie szpiku boli – MIT

Czy oddawanie szpiku boli?” – to jedno z pytań, które najbardziej nurtuje potencjalnych Dawców szpiku. Wyróżnia się dwie metody pobierania szpiku i komórek macierzystych – w zdecydowanej większości (w około nawet 90% przypadków) procedura polega na pobraniu materiału z krwi obwodowej, która wygląda niemal identycznie jak honorowe oddawanie krwi. U pozostałych Dawców do przeszczepienia szpiku konieczne jest pobranie krwiotwórczych komórek macierzystych bezpośrednio ze szpiku, czyli z talerza kości biodrowej – taki zabieg odbywa się wówczas w znieczuleniu ogólnym.

Warto pamiętać, że bez względu na wybraną przez lekarzy formę pobrania szpiku i krwiotwórczych komórek macierzystych, medycy dokładają wszelkich starań, by jak najbardziej zniwelować dolegliwości bólowe u Dawcy. Cały proces poprzedzony jest wywiadem i szeregiem badań. Po pobraniu szpiku z kości biodrowej Dawca może odczuwać pobolewanie w tej okolicy przez kilka dni, rzadko dłużej niż tydzień, aczkolwiek dolegliwości te zazwyczaj nie ograniczają codziennych aktywności.

Dawca ma wpływ na wybór metody pobrania – FAKT, ale…

Wiesz już, że istnieją dwie metody pobierania komórek macierzystych (z krwi obwodowej i talerza kości biodrowej). Decyzja o wyborze jednej z dwóch metod pobrania komórek macierzystych uzależniona jest od stanu zdrowia Pacjenta oraz od decyzji jego lekarza prowadzącego. Jeśli Dawca preferuje tylko jedną z metod lub jego stan zdrowia nie pozwala na przeprowadzenie pobrania obiema metodami, rejestracja jako potencjalny Dawca szpiku nadal jest możliwa, a pobranie zostanie przeprowadzone sposobem zgodnym z preferencjami i możliwościami Dawcy. W przypadku braku przeciwwskazań do jednej z metod, Dawca powinien być przygotowany na obie metody. Wówczas decyzja o źródle pobranych komórek zależy od wielu czynników, takich jak wiek, rozpoznanie, status choroby, stan ogólny Biorcy itd. Prośba ośrodka transplantacyjnego jednak jest zawsze weryfikowana przez ośrodek pobierający. Bywają sytuacje, że wybrana opcja pobierania komórek nie jest możliwa u danego Dawcy, z uwagi na różne aspekty medyczne.

Osoba z niedoczynnością tarczycy nie może zostać Dawcą – MIT, ale…

Niedoczynność tarczycy to stosunkowo częste schorzenie, na które zdecydowanie bardziej narażone są kobiety niż mężczyźni. Może być skutkiem autoimmunologicznego (choroby Hashimoto), innego zapalenia tarczycy albo innych czynników hamujących prawidłowe funkcjonowanie tego gruczołu. Czy w takim przypadku można zostać Dawcą? Zgodnie z popularnym mitem – nie. Tymczasem prawda jest nieco inna. Rejestracja osób z rozpoznaną niedoczynnością tarczycy jest możliwa, ale tylko pod pewnymi warunkami. Ważne jest na przykład, aby choroba była zdiagnozowana i wdrożono odpowiednie leczenie, do którego potencjalny Dawca sumiennie się stosuje. Do bazy może dołączyć również osoba, która ma niedoczynność tarczycy, ale jednocześnie cieszy się świetnym samopoczuciem, dobrym stanem zdrowia i nie rozpoznano u niej innych chorób autoimmunologicznych. Jeśli chcesz poznać więcej szczegółów, przeczytaj nasz artykuł: Niedoczynność tarczycy i Hashimoto a dawstwo szpiku”. Niekiedy choroba zostaje rozpoznana dopiero podczas badań kwalifikacyjnych, przypadkowo. Wówczas wymaga najpierw oceny endokrynologicznej, ewentualnego wdrożenia leczenia i dopiero procedura pobrania komórek może być kontynuowana.

Dawca szpiku za pomoc może otrzymać pewne przywileje - FAKT

Twój czas, empatia i troska o drugiego człowieka nie pozostaną niezauważone. Jeśli gdzieś na świecie znajdzie się Twój genetyczny bliźniak, któremu będzie można przeszczepić szpik lub krwiotwórcze komórki macierzyste pobrane od Ciebie lub nawet, gdy do pobrania z różnych względów nie dojdzie - pamiętaj, że będą przysługiwały Ci pewne przywileje. Poniżej kilka przykładowych:

  • zwrot kosztów dojazdu i wyżywienia w związku z koniecznością wykonania badań wstępnych oraz pobraniem;
  • pełnopłatne dni wolne w pracy – będą niezbędne np. do przeprowadzenia badań wstępnych czy pobrania. Lekarz w ośrodku pobrań wystawi Ci zwolnienie, za które otrzymasz 100% przysługującego Ci wynagrodzenia. W razie potrzeby Fundacja DKMS pomoże Ci z formalnościami.

Jeśli zaś oddasz komórki więcej niż jeden raz – uzyskasz tytuł „Zasłużonego Dawcy Szpiku” co nieco zwiększy pulę przywilejów. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule:Dawca szpiku – jakie przysługują Ci przywileje?”.

Więcej możliwości pomocy
Możesz wspierać nasze działania na różne sposoby i w ten sposób dawać nadzieję na życie wielu Pacjentom chorym na nowotwory krwi.
Więcej o nowotworach krwi