Depresja a rejestracja do bazy Dawców Fundacji DKMS – czy można to pogodzić?

Depresja – co to jest? Jak wygląda życie z depresją?

Depresja to ogólna nazwa zaburzeń depresyjnych, wśród których wyróżnić można depresję endogenną (z brakiem uchwytnej przyczyny, warunkowaną biologicznie) i depresję egzogenną (reaktywną – powstającą w odpowiedzi na konkretne wydarzenie czy doświadczenie, przykładowo – na narodziny dziecka, śmierć bliskiej osoby, uczestnictwo w wypadku, bycie świadkiem przestępstwa). Oczywiście wśród klasyfikacji depresji wyróżnia się jej konkretne postacie – depresję sezonową, atypową, lekooporną, depresję młodzieńczą, lękową, depersonalizacyjną i wiele innych. Biorąc pod uwagę tak liczne odmiany depresji, a także mając świadomość dotyczącą spektrum natężenia objawów i możliwe konsekwencje oraz powikłania omawianego zaburzenia, można stwierdzić, że depresja ma tyle twarzy, ilu Pacjentów na nią choruje.

Życie z depresją, która pozostaje niezdiagnozowana i nie jest leczona, może być naprawdę trudne. Wypełnia je wówczas smutek, brak radości z rzeczy i czynności, które do tej pory cieszyły Pacjenta, czy poczucie winy związane z własną niemocą. Oprócz tego należy podkreślić, że depresja jest chorobą śmiertelną – przy braku interwencji medycznej może bowiem prowadzić do samobójstwa, będącego najbardziej niebezpieczną konsekwencją zaburzeń psychicznych.

Depresję na szczęście można leczyć, a psychologowie i psychiatrzy mają do dyspozycji szeroki wachlarz metod – od farmakoterapii, poprzez psychoterapię, aż po edukację psychologiczną czy terapię światłem. Połączenie konkretnych form terapii dostosowanych do zaawansowania choroby, natężenia objawów i potrzeb Pacjenta zwiększa szansę na sukces leczenia. Nie bez znaczenia pozostaje także kwestia samodzielnych działań Pacjenta, który – odzyskując i uznając własną sprawczość – podnosi swoją samoocenę i zyskuje siły do dalszej walki z chorobą. Wśród aktywności zdecydowanie wpływających pozytywnie na nastrój oraz poczucie własnej wartości wyróżnia się działania dobroczynne – angażowanie się w akcje pomocowe na rzecz innych ludzi czy zwierząt. Przykładem takiej aktywności może być oddawanie krwi czy rejestracja w bazie Dawców szpiku. Czy jednak depresja i jej leczenie farmakologiczne nie stanowią przeszkody do realizacji tych form pomocy?

Czy depresja stanowi przeciwwskazanie do rejestracji jako potencjalny Dawca Fundacji DKMS?

Ogólnie rzecz biorąc, depresja nie jest przeciwwskazaniem bezwzględnym do zarejestrowania się w bazie Dawców szpiku. Niemniej, podczas rejestracji Pacjenta konieczna jest medyczna weryfikacja pewnych informacji, dających ogólny obraz stanu psychofizycznego danej osoby, na podstawie którego lekarz orzeka, czy Pacjent może zostać Dawcą krwiotwórczych komórek macierzystych.

Najistotniejsze kwestie dotyczące kandydatów na Dawców chorujących na depresję to przede wszystkim:

• ciężkość przebiegu choroby, stopień zaawansowania objawów, oceniane między innymi poprzez określenie liczby stosowanych leków, historii hospitalizacji czy prób samobójczych w wywiadzie;
• wpływ depresji na życie codzienne – w tym na wykonywanie obowiązków zawodowych i szkolnych, angażowanie się w hobby i zainteresowania;
• informacje o stosowanym leczeniu farmakologicznym (niektóre leki lub ich połączenia mogą nie pozwalać na kwalifikację danej osoby jako Dawcy lub Dawczyni szpiku);
• stabilność stanu Pacjenta – zarówno pod względem psychicznym, jak i fizycznym;
• świadomość co do przebiegu i wyzwania związanego z dawstwem, a także motywacja w podjęciu takiej decyzji;
• pozostawanie w procesie terapii lub psychoterapii oraz pod opieką specjalistów – psychiatrów oraz gotowość i możliwość przedstawienia opinii lekarza prowadzącego, jeśli taka prośba i potrzeba się pojawi w procesie kwalifikacji do dawstwa.

Warto także wspomnieć o tak prozaicznym aspekcie kwalifikacji, jak waga Pacjenta. Niestety, w przebiegu depresji może się ona wahać, a to również wpływa na możliwość bycia Dawcą szpiku (osoby ze zbyt wysokim lub zbyt niskim wskaźnikiem BMI nie będą mogły być zarejestrowane w bazie i zostać zakwalifikowanym do procedury dawstwa).

Najistotniejszą informacją jest jednak to, że ustabilizowany stan Pacjenta z depresją za pomocą leków wykorzystywanych typowo w farmakoterapii depresji, bez cech świadczących o ciężkim przebiegu choroby, nie stanowi przeciwwskazania do zarejestrowania się w bazie Fundacji DKMS.

W jakich sytuacjach osoba z depresją nie może być Dawcą szpiku?

Przeciwwskazaniem do rejestracji jako potencjalny Dawca szpiku jest depresja, która ma ciężki przebieg i stan, gdy choroba jest w ostrej fazie, powodując trudności w zakresie wykonywania codziennych obowiązków. Dodatkowo w bazie Fundacji DKMS nie może niestety zarejestrować się osoba, która w ciągu ostatnich lat była hospitalizowana z uwagi na depresję lub podejmowała próbę samobójczą.

Zachęcamy wszystkie osoby cierpiące na depresję, ale zmotywowanymi aby zostać Dawcami szpiku, ale mającymi wątpliwości, czy mogą się zarejestrować, do kontaktu z zespołem lekarskim Fundacji DKMS, którzy w empatyczny i profesjonalny sposób zweryfikują konkretne kandydatury. Skontaktuj się z nami: medyczne@dkms.pl

Źródła:

1. Dr n. med. J. Borowiecka-Karpiuk, Depresja: przyczyny, objawy i leczenie. Jak pomóc osobie z depresją? [w:] Medycyna Praktyczna, 04.10.2022.

2. Dr n. med. S. Murawiec, Indywidualizacja leczenia depresji – znaczenie procesów motywacyjnych [w:] Psychiatria po Dyplomie 05/2017.

3. D. Dudek, M. Siwek, Współistnienie chorób somatycznych i depresji [w:] Psychiatria 2007, tom 4, nr 1.

4. Jakie są najbardziej powszechne choroby, które eliminują z bycia Dawcą? [w:] dkms.pl, dostęp: 30.01.2024.