Jak wygląda diagnostyka białaczki?

To szczególnie istotne w przypadku białaczek ostrych, gdzie od momentu pojawienia się pierwszych objawów do rozwoju pełnoobjawowej, zagrażającej życiu choroby może mijać dosłownie kilka tygodni. Jest to czas kiedy szybka diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia są bardzo ważne. Jakie wyniki krwi świadczą o białaczce? Jak wygląda diagnostyka tej choroby?

Diagnostyka białaczki – podstawowe badania

Jeśli lekarz zauważy u Pacjenta objawy, które mogą świadczyć o białaczce, na początku zleca wykonanie badań ogólnych. W ten sposób, będzie mógł się upewnić, czy na pewno podejrzenie białaczki jest słuszne, czy jest to inna choroba. Jakie podstawowe badania są zlecane w przypadku podejrzenia białaczki?

• Morfologia krwi z ręcznym rozmazem
• Badania biochemiczne
• Badanie układu krzepnięcia

Jeśli Pacjent cierpi na białaczkę, w wynikach będą widoczne specyficzne odchylenia. Szczególnie w wynikach morfologii i rozmazie. Takie odchylenia to najlepszy powód dla lekarza, by poszerzyć diagnostykę. Jest to niezbędne, by określić, z jakim typem białaczki mamy do czynienia w konkretnym przypadku.

Morfologia krwi przy białaczce

W przypadku podejrzenia białaczki , w pierwszej kolejności jest wykonywana morfologia krwi z ręcznym rozmazem. To niezwykle istotne, aby rozmaz był oceniony przez specjalistę a nie aparat. Maszyna dzieli krwinki na grupy, biorąc pod uwagę jedynie ich wielkość. Diagnosta laboratoryjny ocenia rozmaz o wiele dokładniej, analizując przy tym wygląd wszystkich elementów komórek. Jakie wyniki badań krwi świadczą o białaczce? W zależności od rodzaju białaczki, w morfologii będzie można dopatrzeć się różnych nieprawidłowości. Jakich? O tym poniżej.

• Ostra białaczka szpikowa

W przypadku ostrej białaczki szpikowej w wynikach morfologii liczba leukocytów może być bardzo różna – od najniższych do bardzo wysokich wartości. Charakterystycznym obrazem w rozmazie przy ostrych białaczkach jest tzw „przerwa białaczkowa” kiedy obok komórek białaczkowych (blastów) obecne są postacie dojrzałe, natomiast brakuje pośrednich form komórek. Poza tym, chorobie towarzyszy niedokrwistość i małopłytkowość.

• Ostra białaczka limfoblastyczna

Jakich wyników krwi można się spodziewać przy ostrej białaczce limfoblastycznej? W morfologii jest widoczna zwiększona liczba limfoblastów. Tu również typowym jest obraz „przerwy białaczkowej” Dzięki rozmazowi można doprecyzować, że to w większości limfoblasty, czyli komórki związane z tworzeniem limfocytów. Często współwystępuje anemia i małopłytkowość.

• Przewlekła białaczka szpikowa

Wyniki morfologii przy przewlekłej białaczce szpikowej jest nieco inny w porównaniu z ostrą białaczką. Tu w rozmazie nie ma „przerwy białaczkowej”. Widoczna jest duża leukocytoza (zwiększona liczba białych krwinek), w której przeważają neutrofile oraz są widoczne pośrednie postacie leukocytów (mielocyty, metamielocyty, pałeczki i inne komórki). Liczba blastów jest niższa a liczba czerwonych krwinek i płytek jest często prawidłowa.

• Przewlekła białaczka limfocytowa

Jakie wyniki krwi są przy przewlekłej białaczce limfatycznej? Przede wszystkim, w wynikach widać bardzo dużą liczbę limfocytów, najczęściej są to limfocyty B. Typowym obrazem w rozmazie jest obecność cieni komórkowych – czyli rozpadających się limfocytów, nakładających się na siebie (cienie Gumprechta). Czasami chorobie towarzyszy również niedokrwistość i małopłytkowość, które często mają charakter immunologiczny.

Diagnostyka białaczki – kolejne kroki

Jeśli po wykonaniu podstawowych badań ogólnych u Pacjenta zostanie wstępnie rozpoznana białaczka, należy zlecić szereg badań specjalistycznych. Często w celu potwierdzenia rozpoznania konieczne jest wykonanie biopsji szpiku. Uzyskany w ten sposób materiał poddaje się badaniom wysokospecjalistycznym, takim jak:

• immunofenotypowanie,

Badanie immunofenotypu jest przeprowadzane w cytometrze przepływowym. Immunofenotyp to zespół cech immunologicznych komórki, czyli takich, które są rozpoznawane przez układ odpornościowy i inne komórki organizmu. Są tu wykorzystywane markery cytometryczne komórek białaczkowych, aby sprawdzić, jaki jest rodzaj białaczki. Z kolei, by poznać je w pełni należy wykonać badania genetyczne.

• cytogenetyka,

Badania cytogenetyczne pozwalają wykryć zmiany zarówno w ilości, jak i w budowie chromosomów komórek białaczkowych. Jako przykład można podać przewlekłą białaczkę szpikową. W przypadku tej choroby, dochodzi do wymiany części materiału genetycznego między dwoma chromosomami: 9 i 22 i w ten sposób powstaje nieprawidłowy chromosom – Philadelphia (Ph). W miejscu, w którym łączą się chromosomy, tworzy się zmutowany gen BCR/ABL, który odpowiada za kodowanie biała będącego przyczyną białaczki.

• badania molekularne.

W badaniach molekularnych można wykryć pojedyncze geny, białka, będące produktami tych genów, które są charakterystyczne dla komórek białaczkowych, a jednocześnie niewidoczne w badaniach cytogenetycznych. Wykonuje się je po to, by pozyskać informacje na temat genomu i charakteru komórek białaczkowych. Jest to również cenna informacja w celu oceny skuteczności leczenia i obecności choroby resztkowej.

Dodatkowe badania w diagnostyce białaczki

Kiedy u Pacjenta zostanie zdiagnozowana białaczka, warto wykonać dodatkowe badania, które pozwolą racjonalnie ocenić jego ogólny stan zdrowia. Przeprowadzenie dodatkowych badań pozwala stwierdzić, czy Pacjent cierpi dodatkowo na choroby przewlekłe lub towarzyszące oraz w jakim stanie są jego narządy. Niektóre schorzenia mogą stanowić utrudnienie w procesie leczenia białaczki, chodzi tu np. o HIV czy wirusowe zapalenie wątroby. Prawie zawsze wykonywane są badania obrazowe, takie jak USG, RTG, Tomografia komputerowa i inne. W przypadku kobiet, konieczne jest wykonanie testu ciążowego. Ewentualna ciąża będzie miała duży wpływ na dobór odpowiedniej terapii.

Dowiedz się więcej o procesie rejestracji w bazie potencjalnych Dawców szpiku. Dołącz do nas już dziś i podaruj komuś drugą szansę na życie!