Rak a nowotwór - jaka jest różnica?

Czy białaczka jest rakiem? Te i inne wątpliwości postanowiliśmy rozwiać w naszym artykule.

Nowotwór a rak – informacje podstawowe

Zanim precyzyjnie odpowiemy na pytanie, jakie są najważniejsze różnice między nowotworem a rakiem, zacznijmy od podstaw.

Przede wszystkim nowotwór to każda zmiana, która spowodowana jest nadmiernym i niekontrolowanym rozrostem komórek. U podłoża powstania nowotworu leżą zmiany genetyczne (mutacje), które zmieniają biologię i zachowanie komórek, nadając im takie cechy jak zdolność do niekontrolowanego wzrostu, naciekania okolicznych tkanek, tworzenia przerzutów. Co do zasady, nowotwory dzieli się na łagodne oraz złośliwe. Zwykle dla powstania nowotworu złośliwego niezbędna jest pewna minimalna liczba mutacji genetycznych, po osiągnięciu której dochodzi do transformacji komórek w złośliwego mutanta.

Łagodny nowotwór a rak – czym się różnią?

Jak wspomnieliśmy, nowotwory dzieli się na łagodne i złośliwe. Czym się różnią?

• Nowotwory łagodne

Nowotwory łagodne zbudowane są z dobrze zróżnicowanych i dojrzałych tkanek, których budowa nie odbiega zbytnio od tkanek prawidłowych. Zwykle rosą wolno, mają regularne, okrągłe kształty. Są otorebkowane, nie naciekają i nie niszczą okolicznych tkanek i narządów (chyba, że przez ucisk, gdy osiągają duże rozmiary). Co najważniejsze - nowotwory łagodne nie mają zdolności dawania przerzutów (czyli nowych ognisk choroby w innej lokalizacji). Usunięcie ich z niewielkim marginesem tkanek zdrowych jest równoznaczne z wyleczeniem, choć niektóre nowotwory łagodne mogą mieć tendencję do nawracania (np. tłuszczaki czy polipy jelita grubego). Nowotworów łagodnych nie należy ignorować. Mogą one wywoływać objawy miejscowe: krwawienia, ucisk na sąsiadujące tkanki i narządy, mogą wykazywać zdolność produkcji hormonów. Zmiana o łagodnym charakterze może z czasem przekształcić się w złośliwą formę, która będzie zagrażać zdrowiu i życiu człowieka. W ten sposób na bazie łagodnych gruczolaków rozwija się rak jelita grubego, czy czerniak powstający z łagodnego pierwotnie znamiona.

• Nowotwory złośliwe

Nowotwory złośliwe (a więc również rak) to nieporównywalnie gorszy rodzaj nowotworu, który zagraża nie tylko zdrowiu, ale przede wszystkim życiu Pacjenta. W przeciwieństwie do łagodnych zmian, nowotwory złośliwe mają zdolność naciekania i uszkadzania okolicznych tkanek i narządów. Spowodowane jest to ich biologią oraz faktem, iż zwykle nie posiadają otaczającej torebki. Cechą charakterystyczną nowotworów złośliwych jest ich zdolność do tworzenia przerzutów odległych do innych narządów (często do płuc, kości, wątroby czy układu nerwowego), co znacznie pogarsza rokowania chorego. Wzrost złośliwego guza nowotworowego jest szybki i agresywny. Nowotwory złośliwe zwykle przez długi czas nie dają objawów i ujawniają się dopiero w zaawansowanym stadium choroby. W odróżnieniu od nowotworów łagodnych, rak i inne nowotwory złośliwe po zakończonym leczeniu mają tendencję do nawracania.

Czym różni się więc pojęcie „rak” od „nowotworu” czy „nowotworu złośliwego”?

Rak jest konkretnym rodzajem nowotworu złośliwego, który wywodzi się z tkanki nabłonkowej. Nie każdy więc nowotwór złośliwy jest rakiem Złośliwe nowotwory krwi nie są rakiem, ponieważ nie wywodzą się z nabłonków Skomplikowane? Dla ułatwienia zobacz, jak podział nowotworów wygląda w poniższej tabeli. Zwróć uwagę, że nowotwory są zróżnicowane m.in. pod względem charakteru (łagodny bądź złośliwy) oraz pochodzenia.

Rak może rozwinąć się wszędzie tam, gdzie znaleźć możemy nabłonki i skórę, a więc w przewodzie pokarmowym (np. rak przełyku, żołądka, jelita grubego, rak pęcherzyka żółciowego), narządach gruczołowych (np. rak tarczycy, rak trzustki, rak piersi, rak nadnerczy, rak prostaty), w układzie moczowo-płciowym (rak nerki, rak pęcherza moczowego, rak szyjki macicy).

Komórki nowotworowe mogą rozsiewać się kilkoma drogami. Często jeden rodzaj nowotworu może wykorzystywać wszystkie drogi rozsiewu, a czasami dominuje jedna.

Drogi rozsiewu komórek nowotworowych:

• przez układ krwionośny,
• przez układ limfatyczny,
• przez płyn mózgowo-rdzeniowy,
• przez jamę ciała.

Dowiedz się więcej o procesie rejestracji i wymaganiach wobec Dawców szpiku. Sprawdź, czy możesz zostać Dawcą i podarować komuś drugą szansę na życie!